[Extreme History] Flash Game จุดเริ่มต้นของเกมเมอร์ยุค 90s

สำหรับเด็กต้นยุค 2000 และยุค 90s (หรือเก่าแก่กว่านั้น) เกือบทุกคนน่าจะเคยเล่นเกมแฟลช (Flash) บนเว็บไซต์ หรือโหลดมาไว้เล่นในคอมกันอย่างแน่นอน ซึ่งวันนี้ผมจะพาทุกคนย้อนกลับไปในอดีตในยุคเกมแฟลชรุ่งเรือง จนกระทั่งสิ้นสุดลงอย่างไม่มีวันหวนกลับ จะเป็นอย่างไรนั้นไปดูกันเลยครับ

Flash คืออะไร?

ก่อนที่จะไปรู้จักกับเกมแฟลช ผมขอเล่าประวัติความเป็นมาสักเล็กน้อย จริง ๆ แล้วต้นกำเนิดของแฟลช มาจากการพัฒนาโปรแกรมสำหรับการวาดเขียนในแท็บเล็ตสมัยก่อน โดยบริษัท FutureWave แต่เนื่องจากสมัยนั้นแท็บเล็ตยังไม่ได้รับความนิยม แถมยังใช้งานอะไรไม่ค่อยได้ บริษัทจึงหันไปพัฒนาโปรแกรมบน Windows และ Mac แทน กลายเป็นโปรแกรม FutureSplash Animator สำหรับทำแอนิเมชัน 2D บนคอมพิวเตอร์  ก่อนที่จะถูกเข้าซื้อกิจการโดย Macromedia พร้อมเปลี่ยนชื่อเป็น Macromedia Flash ในปี 1996 แล้วในปี 2005 บริษัท Macromedia ก็ถูกซื้อไปโดย Adobe จนเกิดเป็นโปรแกรม Adobe Flash

แฟลชถูกนำไปใช้งานอย่างแพร่หลาย ทั้งการใช้งานร่วมกับเว็บไซต์ (การเปิดไฟล์วิดีโอ, แอนิเมชันบนหน้าเว็บ, ปุ่มสั่งการต่าง ๆ), เกม และการสร้างการ์ตูน 2D นอกจากนี้ทาง Adobe ยังได้ออกปลั๊กอินที่หลายคนคุ้นเคย Adobe Flash Player ช่วยสร้างสภาพแวดล้อมบนเบราว์เซอร์ให้รองรับการรันแฟลชบนหน้าเว็บได้ ด้วยขนาดไฟล์ที่เล็ก เหมาะกับความเร็วของอินเทอร์เน็ตในยุคนั้น, การสร้างแอนิเมชันที่ง่ายกว่าการเขียนโปรแกรม และสามารถเล่นเกมแฟลชบนเบราว์เซอร์ได้โดยตรง เกมแฟลชจึงกลายเป็นที่นิยมในหมู่นักพัฒนาสมัครเล่นที่อยากมีเกมเป็นของตัวเอง แถมยังมีการสร้างเว็บไซต์เพื่อรวบรวมเกมแฟลชให้ทั้งนักพัฒนาและเหล่าเกมเมอร์ได้โชว์ฝีมือกัน

เกมแฟลชรุ่งเรือง

ต้องยอมรับว่าในยุคของอินเทอร์เน็ตแบบโมเด็ม (อ่านบทความอินเทอร์เน็ตแบบโมเด็มจาก ลิ้งก์นี้ ได้เลย) มีความเร็วเพียง 56 KB คอนเทนต์ต่าง ๆ บนหน้าเว็บจะต้องมีขนาดเล็กเพื่อให้โหลดได้เร็วขึ้น ครั้นจะให้มีแต่ตัวอักษรเพียงอย่างเดียวคงไม่ได้ การเข้ามาของแฟลชบนโลกอินเทอร์เน็ตจึงกลายเป็นสวรรค์ของนักพัฒนาแอนิเมชันเลยล่ะ

มีการประยุกต์ใช้แฟลชกับเว็บไซต์ได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นการเล่นวิดีโอ, เล่นเพลง, เอฟเฟคน่ารัก ๆ, ปุ่มสั่งการ, แอนิเมชันโฆษณา และเกม แม้กระทั่ง YouTube เอง ในยุคแรกก็ยังใช้แฟลชเป็นตัวเล่นวิดีโอเลย บอกได้เลยว่ายุคนั้นเบราว์เซอร์บนคอมทุกเครื่องจะต้องติดตั้งปลั๊กอินแฟลชไว้อย่างแน่นอน

ส่วนเรื่องการพัฒนาเกมแฟลชนั้น ยุคของ Windows 9x และ Windows XP มีเกมติดเครื่องมเพียงน้อยนิด วัน ๆ จะให้เล่น Pinball ก็คงไม่ไหว หรือถ้าจะไปซื้อเกมฟอร์มยักษ์มาเล่นก็ต้องเสียเงินและเสียเวลาหาซื้อแผ่นเกมมาติดตั้งอีก หากมีเกมสนุก ๆ เล่นฆ่าเวลา และสามารถเข้าถึงได้ง่ายคงจะดีไม่น้อยเลยทีเดียว และนี่คือที่มาของการพัฒนาเกมแฟลชนั่นเองครับ

ถ้าใครเคยลองใช้งานจะรู้เลยว่าโปรแกรม Adobe Flash หรือ Macromedia Flash มันใช้งานได้ง่ายมาก ไม่ว่าจะมีอุปกรณ์สำหรับวาดเวกเตอร์และลงสีที่ครบเครื่อง, ไทม์ไลน์สำหรับการทำแอนิเมชัน, เอฟเฟคการตอบสนองของชิ้นส่วนที่วาดขึ้นในเกม ไปจนถึงการรองรับภาษาคอมพิวเตอร์เพื่อให้เกมมีความสมจริงมากขึ้น นับว่าแฟลชเข้ามาปฏิวัติวงการเกมอย่างแท้จริง นักพัฒนาเกมน้อยใหญ่ต่างสร้างเกมแฟลชออกมามากมาย ถึงกับมีการสร้างเว็บไซต์ให้นักพัฒนาลงเกมของตนเองให้ชาวเน็ตได้เล่นกัน นอกจากนี้ยังเป็นการสร้างรายได้เล็ก ๆ น้อย ๆ ให้กับนักพัฒนา เช่น การฝังโฆษณา หรือการ Subscription เพื่อเล่นเกม Exclusive อีกด้วย

สมัยตอนผมเรียนชั้นประถม เมื่อถึงเวลาเรียนวิชาคอมพิวเตอร์ หลังทำงานที่ได้รับมอบหมายเสร็จก็จะเหลือเวลาให้เข้าอินเทอร์เน็ต สิ่งที่ผมจะทำเป็นอันดับแรกคือเข้า Google ค้นคำว่า “เกมออนไลน์มากมาย” (เพื่อนสอนมาให้เข้าแบบนี้) แล้วเลือกเว็บแรกสุดที่เจอ ก็จะมีรายการเกมแฟลชขึ้นมาให้เล่นมากมาย แต่เกมที่ผมชอบเล่นที่สุดคือเกม Ultimate Flash Sonic ส่วนอีกเกมหนึ่งที่ต้องแอบเล่นเวลาอยู่บ้านคือ เกม Pico (เป็นเกมแฟลชสายฮาร์ดคอร์ แถมยังถูกสร้างโดยผู้ริเริ่มเว็บไซต์เกมแฟลชในสหรัฐฯ ด้วย) และเกมปลูกผัก The Farmer ที่ต้องตื่นมาเล่นทุกเช้า นั่นคือช่วงเวลาเพลิดเพลินที่สุดของผมเลยก็ว่าได้

เกมแฟลชได้รับความนิยมเรื่อยมา จนกระทั่งปี 2007 เมื่อ Steve Jobs เปิดตัว iPhone รุ่นแรก…

Steve Jobs อดีต CEO ผู้ล่วงลับ ได้เปิดตัว iPhone รุ่นแรกในปี 2007 ขณะนั้น Adobe Flash ยังคงได้รับความนิยมสูงมาก ซึ่งถ้าเป็นไปตามกลไกของตลาด Apple ก็น่าจะนำปลั๊กอินของแฟลชมาใช้ในระบบปฏิบัติการ iOS ด้วยใช่ไหมล่ะ แต่กลับกลายเป็นว่า Steve Jobs ปฏิเสธการติดตั้งปลั๊กอินแฟลชบนเว็บเบราว์เซอร์ Safari รวมถึงไม่รองรับแอปพลิเคชันที่พัฒนาด้วยแฟลชอีกด้วย โดยให้เหตุผลว่ามันกินแบต, บั๊กเยอะ และไม่ปลอดภัยเอาเสียเลย

ประเด็นเรื่องความปลอดภัยของปลั๊กอินแฟลชถูกพูดถึงในทุก ๆ รุ่นของการพัฒนา หลายคนจะรู้กันดีว่าปลั๊กอินคือสิ่งที่แฮกได้ค่อนข้างง่าย และยังสามารถใช้ “ปลั๊กอินปลอม” เพื่อหลอกให้คนติดกับได้ ยังไงน่ะเหรอ? ในช่วงนั้นถ้าใครเคยเข้าเว็บไซต์อันไม่พึงประสงค์ อาจจะเคยเจอป๊อปอัปให้ติดตั้งปลั๊กอินแฟลชบนเบราว์เซอร์ (ทั้งที่มีอยู่แล้ว) พอคนหลงกดติดตั้งไปรู้ตัวอีกทีคือโดนแฮกเรียบร้อย แถมหน้าตาของการปลั๊กอินปลอมนี้มันยังเหมือนกับของจริงมาก แทบไม่รู้เลยว่าสรุปแล้วไอ้ที่แจ้งเตือนให้ติดตั้งปลั๊กอินนั้นเป็นของจริงหรือของปลอม

และนี่อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้ Jobs ตัดสินใจไม่เอาแฟลชมาใช้กับ iPhone จนกระทั่งในยุคหลัง ๆ ก็เริ่มมีการใช้งานแฟลชลดลง ขนาด YouTube เองยังเปลี่ยนการเข้ารหัสวิดีโอด้วย H.264 แทนแฟลชอีกต่างหาก สิ่งที่ยังเหลือรอดอยู่บ้างก็คงเป็นเกมแฟลชที่ยังพอมีให้เล่นในช่วงปี 2010

ด้วยความนิยมที่ลดลง ประกอบกับความสามารถของ HTML5 ที่ใช้งานบนเว็บไซต์ได้ดีไม่ต่างจากแฟลช ทำให้ Adobe ตัดสินใจเลิกพัฒนาแฟลชทุกอุปกรณ์ในปี 2020 เพราะฉะนั้น เกมแฟลชที่มีอยู่บนเว็บไซต์จะไม่สามารถใช้งานได้อีกต่อไป เว้นเสียแต่ว่าผู้พัฒนาจะหันไปสร้างเกมด้วย HTML5 นั่นเองครับ

นี่คือเรื่องราวอันน่าเศร้าของเกมแฟลช เพราะเทคโนโลยีมันต้องมีการพัฒนา เมื่อมีตัวเลือกที่ดีกว่า ของเดิมที่มีอยู่จำต้องสูญสลายไป แต่ก็ต้องขอบคุณเกมแฟลชที่มอบความสนุกให้กับชีวิตวัยเด็กของผม แล้วคุณล่ะจำได้ไหมว่าชอบเล่นเกมแฟลชอะไรบ้าง บอกเล่ากันมาได้ในคอมเมนต์เลยนะครับ

ขอขอบคุณข้อมูลจาก https://flowplayer.com/blog/the-rise-and-fall-of-flash