[Extreme History] เมื่อ Microsoft คือผู้กอบกู้ Apple

ตอนนี้กำลังฝนตกอากาศดี เพราะฉะนั้นวันนี้ผมขอจัดบทความ Extreme History สั้น ๆ ให้อ่านกันอีกสักเรื่องละกันนะครับ โดยหัวข้อที่จะนำมาเล่าคือเรื่อง “Microsoft ผู้กอบกู้ Apple”

โอ่ววว… ตั้งหัวข้อล่อเท้าเหล่าสาวกแน่ ๆ เลย แต่อยากให้ลองอ่านกันสักนิดนะครับ คือเมื่อครั้งอดีตเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์กำลังเติบโตอย่างรวดเร็ว สองบริษัทยักษ์ใหญ่อย่าง Microsoft และ Apple ก็ไม่ได้สงบศึกกันเหมือนอย่างในตอนนี้ ต่างห้ำหั่นกันอย่างดุเดือดเลยทีเดียว

เม็ดเงินเหลือน้อย

อย่างไรก็ตาม ในช่วงปี 1985 จนถึงช่วงของเหตุการณ์ที่ผมจะเล่า Steve Jobs ผู้ก่อตั้ง Apple ไม่ได้อยู่ในบริษัทนะครับ เขาถูกบีบให้ออกโดยบอร์ดของบริษัท และก่อตั้งบริษัทของตนเองอีกที ในเวลานั้น Apple เรียกตัวเองว่าเป็นบริษัทผลิตคอมพิวเตอร์ ตั้งแต่ฮาร์ดแวร์จนถึงซอฟต์แวร์ต่าง ๆ ถูกทำขึ้นมาภายใตมาตรฐานของตนเอง ซึ่งมันไม่ค่อยตอบโจทย์ผู้ใช้สักเท่าไร (ง่าย ๆ คือซอฟต์แวร์ที่จำเป็นมีน้อย ซื้อไปใช้ก็ขาดนู่นขาดนี่) แถมยังมีราคาแพงพอสมควร นอกจากนี้ในยุคที่ไม่มี Jobs บริษัท Apple ได้ออกผลิตภัณฑ์อื่น ๆ นอกเหนือจากคอมพิวเตอร์ด้วย แต่ดูจะไม่ค่อยประสบความสำเร็จสักเท่าไร เสียทั้งค่าพัฒนา ค่าโฆษณา แต่ยอดขายไม่ปัง การเงินในบริษัทจึงเริ่มประสบปัญหา

ผิดกับทาง Microsoft ต้องบอกก่อนว่า Bill Gates ฉลาดมากที่เน้นการพัฒนาซอฟต์แวร์ แทนที่จะพัฒนาคอมพิวเตอร์ทั้งระบบขึ้นมา ทาง Microsoft เพียงแค่สร้าง Windows ขึ้นมา พร้อมกับโปรแกรมและไดรเวอร์อีกมากมายเพื่อรองรับฮาร์ดแวร์ที่มีอยู่ในตลาดโดยเฉพาะคอมจาก IBM เพราะฉะนั้นแค่ขาย License Windows ก็เหมือนนอนรับเงินฟรี ส่วนแบ่งการตลาดของ Windows ในเวลานั้น ฟาดไปกว่า 90% ส่วน Mac มียอดหดหายไปเรื่อย ๆ และนี่คือจุดเริ่มต้นที่ Microsoft เข้ามามีเอี่ยวด้วยนั่นเองครับ

เมื่อ Jobs กลับมา

จนกระทั่งในปี 1997 การเงินของ Apple ร่อแร่เต็มที่ สิ่งประดิษฐ์ใหม่ ๆ ไม่ปังทำไงดีล่ะ ? ก็ต้องหันไปพึ่งผู้ก่อตั้งที่ชาญฉลาดอย่าง Steve Jobs อีกครั้ง โดย Apple เข้าซื้อบริษัท NeXT ในวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 1997 เพื่อดึงตัว Jobs กลับเข้ามาทำงานใน Apple อีกครั้ง

แต่ถึงแม้ Apple จะได้ตัว Jobs กลับมาแล้ว แต่ด้วยสภาพการเงินที่เหลืออยู่เพียงแค่น้อยนิด ประมาณกันว่าเหลือให้บริษัทดำรงอยู่ต่อได้อีกเพียง 90 วันเท่านั้น (มันน้อยมาก ๆ อะ ต่อให้ Jobs กลับเข้ามาคงทำอะไรได้ไม่มากแล้วล่ะ) สุดท้ายสิ่งที่ทุกคนไม่คาดคิดก็ได้ถูกประกาศขึ้นในวันที่ 6 สิงหาคม 1997 กลางงาน Macworld ณ เมืองบอสตัน ดังนี้

“ผมขอประกาศหนึ่งในพาร์ทเนอร์ของบริษัทเรา ผู้ซึ่งมีความหมายต่อเราเป็นอย่างมาก และผู้นั้นคือ Microsoft”

จากนั้นก็กลายเป็นวิดีโอของ Bill Gates โผล่ขึ้นมากลางจอพรีเซนต์ เท่านั้นล่ะครับเสียงโห่ของผู้ชมในงานดังกระหึ่มขึ้นทันที (มีทั้งโห่และปรบมือ) เพราะสาวก Apple ในตอนนั้นทราบดีกว่า Microsoft คือคู่แข่งคนสำคัญของ Apple และต้องการที่จะโค่น Apple ให้ได้ แล้ว Jobs ก็พูดต่อไป นั่นคือ Microsoft ได้พัฒนา Microsoft office for Mac ให้กับระบบปฏิบัติการของ Apple อีกทั้งยังตั้งให้ Internet Explorer กลายเป็นเบราว์เซอร์เริ่มต้นในเครื่อง Mac อีกด้วย !!

การเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนาซอฟต์แวร์ลงสู่ Mac ทำให้สาวกกลัวว่า Microsoft จะมาฮุบ Apple เข้าสักวันหนึ่ง อย่างไรก็ตาม การเข้ามาลงทุนของ Microsoft มันล้ำลึกกว่านั้นครับ

Microsoft พ่อพระจริงหรือ ?

การเข้าลงทุนใน Apple เป็นแนวคิดของ Bill Gates เอง โดยเขาได้นำเงินกว่า 150 ล้านดอลลาร์เข้าไปซื้อหุ้นของ Apple แต่หุ้นนี้เป็นลักษณะที่เรียกว่า non-Voting หมายความว่า แม้ Microsoft จะซื้อหุ้นก็จริง แต่จะไม่มีสิทธิ์ออกเสียงใด ๆ ในการดำเนินการของ Apple ฟังดูแล้วก็เหมือน Microsoft จะให้จำนวน 150 ล้านดอลลาร์ไปฟรี ๆ พร้อมกับทำ Microsoft office และ Internet Explorer ให้ด้วย แล้วเรื่องนี้มันเป็นเพราะ Bill Gates ใจบุญจริงหรือไม่

สำหรับข้อมูลนี้ผมนำมาจากบทความวิเคราะห์อีกทีหนึ่ง โดยกล่าวว่าแท้จริงแล้วการเข้าซื้อหุ้น Apple ดูเหมือนจะเป็นการเข้าช่วยเหลือก็จริง (ซึ่งมันก็คือการช่วยเหลือส่วนหนึ่งนั่นแหละ) แต่มันมีนัยยะแอบแฝงที่ว่า ในตอนนั้นระบบปฏิบัติการ Windows กินส่วนแบ่งการตลาดมากจนเกินไป ซึ่งมันเตะตากระทรวงยุติธรรมสหรัฐฯ เป็นอย่างมาก แน่นอนว่า Bill Gates ทราบดีว่าสักวันหนึ่งบริษัทจะต้องถูกฟ้องร้องในข้อหาผูกขาดการตลาดในระบบปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ และมันอาจจะทำให้เขาเสียสิทธิ์ในการครอบครอง Windows ไปเลยก็ได้ เขาจึงต้องหาทางเพื่อที่จะ “ช่วย Microsoft”

เชื่อไหมว่าหลังจากที่ Microsoft เข้าซื้อหุ้น Apple จนทำให้ Apple มีเงินมากพอที่จะดำเนินกิจการต่อ ไม่นานกระทรวงยุติธรรมสหรัฐก็ยื่นฟ้อง Microsoft ข้อหาผูกขาดการตลาดเข้าจนได้ แต่ด้วยความที่ Microsoft ประพฤติตัวดีเข้าช่วยเหลือคู่แข่งคนสำคัญในตลาด ศาลจึงใจอ่อนและให้ Microsoft พ้นผิดในปี 2001 (ถูกลงโทษเพียงเล็กน้อยเท่านั้น) นั่นล่ะครับที่ผมบอกว่า Bill Gates เขาทำเพื่อช่วย Microsoft

จนในปี 2003 จู่ ๆ Microsoft ก็ขายหุ้น Apple ทิ้งทั้งที่ขาดทุน อันนี้ผมไม่แน่ใจเรื่องเหตุผลนะว่าทำไม Microsoft ถึงขายหุ้นทิ้ง แต่เอาเป็นว่าอย่างน้อยบริษัทคู่แข่งก็ได้สงบศึกลงอย่างน่ายินดีครับ เอ้อ…เกือบลืม คุณรู้ไหมว่า Steve Jobs ยังกล่าวขอบคุณ Bill Gates และ Microsoft จนกระทั่งกลายเป็นวลีขึ้นปกนิตยสาร TIMES อีกด้วยนะ