บางทีลูก ๆ ของคุณอาจจะเคยเปิดเจอนิตยสารมือถือเก่า ๆ สักเล่ม แล้วกลับมาถามคุณว่า “สมัยก่อน Nokia เคยยิ่งใหญ่ขนาดนั้นเลยเหรอ ?” แน่นอนครับว่าสมัยต้นยุค 2000s คงไม่มีใครไม่รู้จักมือถือแบรนด์ Nokia และต้นแบบของระบบปฏิบัติการที่นำพาให้ Nokia กลายเป็นสมาร์ทโฟนได้ นั่นคือ Symbian OS
ซึ่งในบทความ Extreme History วันนี้ ผมจะพาเพื่อน ๆ ไปทักทายระบบปฏิบัติการเพื่อนเก่า Symbian OS ความรุ่งเรืองก่อนยุคของ iOS และ Android ครับ
จุดเริ่มต้นของ Symbian OS
Symbian ถูกพัฒนาขึ้นครั้งแรกในสหราชอาณาจักร ปี 1980 โดยเกิดขึ้นจากแนวคิดของบริษัท Psion ที่ต้องการพัฒนาเทคโนโลยีทางเลือกเพื่อทดแทนสมุดจดบันทึก จนกลายเป็นอุปกรณ์ที่รู้จักกันในชื่อ PDA (Personal digital assistants) แต่ในช่วงแรกนั้น Psion เรียกชื่อระบบปฏิบัติการดังกล่าวว่า EPOC
จนกระทั่งปลายยุค 1990s ก็ได้มีการปรับเปลี่ยนชื่อเป็น Symbian พร้อมทั้งรวบรวมสมัครพรรคพวกบริษัทผลิตมือถือ เพื่อนำ Symbian ไปในกับมือถือของตน ได้แก่ Nokia, Ericsson และ Motorola ถือว่าเป็นบริษัทมือถือยักษณ์ใหญ่ในเวลานั้นเลยก็ว่าได้
นั่นคือจุดเริ่มต้นของสมาร์ทโฟนระบบ Symbian จนกระทั่ง Nokia เข้าซื้อหุ้น Symbian ของ Psion ในปี 2004 และกลายเป็นผู้ถือหุ้นรายใหญ่ จึงทำให้ Nokia มีบทบาทในการพัฒนา Symbian อยู่พอสมควร (และสุดท้าย Nokia ก็ตัดสินใจซื้อขาดในปี 2008) ซึ่งสมัยนั้นมันกลายเป็นระบบปฏิบัติการที่ได้รับความนิยมอย่างมาก และมีค่ายมือถือต่าง ๆ นำไปใช้งานเพิ่มเติม เช่น SAMSUNG และ LG แม้จะมีระบบปฏิบัติการอื่น ๆ อย่าง Palm OS หรือ Windows Mobile ระบบ Symbian ก็ยังครองส่วนแบ่งการตลาดมากถึง 65% และโดยส่วนใหญ่แล้วจะเป็นมือถือของ Nokia นั่นเองครับ
iPhone เปิดตัว Symbian กลายเป็นระบบ Open source
จริง ๆ Symbian เป็นระบบปฏิบัติการที่ค่อนข้างดี ในแง่ของการจัดการพลังงาน ถ้าใครเคยใช้มือถือ Symbian ของ Nokia จะรู้เลยว่าแบตเตอรีอึดทนนานมาก แต่ในแง่ของการพัฒนามันกลับเป็นไปอย่างล่าช้า สืบเนื่องจากมาจากภาษที่ใช้ในการพัฒนาระบบและสร้างแอปนั้น ต้องใช้ภาษา C++ คือตัวผมเองก็ไม่ใช่โปรแกรมเมอร์อะนะ แต่ก็พอทราบมาว่ามันใช้งานได้ยากอยู่ในระดับหนึ่ง และเพราะว่ามันพัฒนาได้ยาก มีความซับซ้อนสูง เวลาพัฒนาครั้งนึงต้องใช้เวลานานถึง 22 เดือน !! จึงจะนำมาใช้บนมือถือได้ Symbian จึงเริ่มส่อแววให้เห็นถึงความล้าหลัง ส่วนทางกับโลกเทคโนโลยีที่กำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว
เมื่อ iPhone เปิดตัวในปี 2007 ตอนนั้นมือถือค่าย Apple เองก็ยังอยู่ในระยะตั้งไข่ มิอาจนำมาเทียบรัศมีกับ Symbian ที่พัฒนากันมาอย่างยาวนาน แต่คุณเชื่อไหมว่า ใน 7 ปี Symbian มีแอปพลิเคชันให้ใช้อยู่ราว ๆ 10,000 แอป ในขณะที่หลังจากที่ iPhone เปิดตัวมาได้แล้วเพียงปีเดียว ในปี 2008 มีนักพัฒนานำ SDK ไปใช้พัฒนาแอปแล้วกว่า 100,000 ราย
เมื่อ Nokia เห็นดังนั้น จึงมิอาจเพิกเฉยต่อการเปลี่ยนแปลงนี้ได้ จากเดิม Symbian ที่เป็นระบบปิดของ Psion (แอปพลิเคชันในระบบปิดจะเกิดขึ้นเฉพาะในกลุ่มนักพัฒนาของบริษัทนั้น ๆ ) Nokia จึงเข้าซื้อ Symbian ทั้งหมด แล้วเปิดให้มันกลายเป็น Open Source ในนามขององค์กร Symbian Foundation
ช้าเกินกว่าจะไหวตัวทัน
ความพิสดารของ Symbian นอกจากจะเป็นเรื่องการพัฒนาแอปที่ทำได้ยากแล้ว ยังมีปัญหาเรื่องความเข้ากันได้กับ UI ครอบทับบนระบบอีก คือ Symbian มี UI ให้เลือกใช้อยู่ 4 แบบ ได้แก่ S60, S80, S90 และ UIQ แอปพลิเคชันที่พัฒนามาสำหรับ S60 จะไม่สามารถนำไปใช้กับ UI ที่เหลือได้ นั่นหมายความว่า ถ้าคุณอยากนำแอปของ Nokia S60 Symbian ไปใช้บน SAMSUNG S90 Symbian คุณจะต้องสร้างแอปขึ้นมาใหม่ !! แม้ว่าจะสามารถก็อปโค้ดมาปรับเปลี่ยนได้ แต่มันก็ไม่สะดวกสำหรับผู้พัฒนาเอาเสียเลย
หนำซ้ำในปี 2009-2010 ระบบปฏิบัติการ Android ได้ถือกำเนิดขึ้น เข้าช่วงชิงตำแหน่งระบบ Open Source แม้ในปี 2010 ส่วนแบ่งการตลาดของ Symbian ยังคงเป็นผู้นำ แต่อัตราการเติบโตกลับลดลงอย่างเห็นได้ชัด Apple มี App Store ที่แข่งแกร่ง Android เปิดกว้างใช้งานง่ายเลยดีลกับผู้ผลิตมือถือได้ง่ายกว่า Symbian จึงเหมือนโดนทิ้งไว้กลางทาง
แล้วเหตุใดไม่รู้ จู่ ๆ Nokia ดึง Symbian เข้ามาอยู่ในการควบคุมอีกครั้ง เพื่อหวังนำกลับไปพัฒนาในปี 2010 เวลานั้นดูเหมือน Nokia จะกลายเป็นบริษัทเดียวที่ยังคงใช้ Symbian กับมือถือของตนเอง และหลังจากที่ Microsoft ได้เข้าซื้อ Nokia แล้ว จึงได้ประกาศใช้ระบบปฏิบัติการ Windows Phone 7 เป็นระบบปฏิบัติการหลักบนมือถือแบรนด์ Nokia
สุดท้ายระบบปฏิบัติการ Symbian ได้เลือนหายไปในที่สุด จากสงครามระบบปฏิบัติการมือถือที่ไม่สามารถแย่งส่วนแบ่งคืนจาก Android และ iOS ได้
และเพื่อน ๆ ล่ะครับ เคยใช้มือถือระบบปฏิบัติการ Symbian กันบ้างไหมเอ่ย ไม่ต้องแบรนด์ Nokia ก็ได้นะครับ แบรนด์อื่น ๆ ที่เคยใช้มีความเห็นอย่างไร บอกเล่ากันมาได้ในคอมเมนต์เลยนะครับ
ขอขอบคุณข้อมูลจาก
https://www.silicon.co.uk/mobility/smartphones/symbian-mobile-history-227097
You must be logged in to post a comment.